I Bóg, i cezar

XXIX Niedziela zwykła (Mt 22, 15-21)

Ten fragment Ewangelii pokazuje bardzo wyraźnie, jak zatwardziałe serca mają faryzeusze słuchający Jezusa, który pragnie ich zbawienia. Wdawać by się mogło, że po tych przypowieściach, które Pan im właśnie  opowiedział (Mt 21, 28-33; 33-43 i 22,1-15), uznają swoją grzeszność i konieczność nawrócenia, ale tak się nie stało. Ślepi i głusi trwają w swoim uporze, próbując zastawić na Jezusa pułapkę.

Herodianie byli zwolennikami polityki dynastii Heroda. Nad bezpośrednie panowanie rzymskie sprawowane przez gubernatora – i zapewne również nad bezpośrednie podatki – przedkładali pośrednictwo lokalnego władcy, który płacił część podatków Rzymowi. W kwestiach religijnych podzielali materialistyczne poglądy saduceuszy. Faryzeusze natomiast skrupulatnie wypełniali Prawo i uważali panowanie rzymskie za uzurpację. Ich zatargi z herodianami były bardzo ostre. Mimo to jedni i drudzy jednoczą się, aby spiskować przeciwko Jezusowi. Postawione pytanie było trudne, a odpowiedź zobowiązująca. Jezus odpowiada dogłębnie i z całkowitą wiernością swojemu dotychczasowemu nauczaniu o królestwie Bożym: dać cezarowi to, co stosowne, nie zaniedbując dawania Bogu tego, co Mu się należy. Słowa te były źródłem nauki Kościoła na temat władzy doczesnej, zarządzającej dobrem wspólnym, oraz na temat władzy Kościoła w rozporządzaniu dobrami duchowymi. „Kościół nie proponuje technicznych rozwiązań i jest ‘’jak najdalszy od mieszania się do rządów państw’’ (bł. Paweł VI, Populorum progressio 13). Jednakże musi wypełniać w każdym czasie i okolicznościach misję prawdy na rzecz społeczeństwa na miarę człowieka, jego godności i powołania. Bez prawdy wizja życia staje się empiryczna i sceptyczna […]. Jego nauka społeczna stanowi szczególny element tego głoszenia: jest ona służbą prawdzie, która wyzwala” (Benedykt XVI, Caritas in veritate 9). Kościół i państwo są niezależne w zakresie swoich kompetencji, gdy wierni, korzystając ze swojej wolności, wybierają określone rozwiązanie w sprawach doczesnych, muszą pamiętać, „że w takich wypadkach nikomu nie wolno zawłaszczać autorytetu Kościoła wyłącznie na rzecz własnego rozwiązania” (II Sobór Watykański, Gaudium et spes, 43). Przez swoją odpowiedź Jezus uznał władzę świecką i jej prawa, wierne wypełnianie obowiązków obywatelskich[…], bez umniejszania nadrzędnych praw Bożych (por. II Sobór Watykański, Dignitatis humanae 11); (BN, komentarz do Mt 22, 15-22).

Rozważając odpowiedź Pana warto przemyśleć swoją relację do Boga w świetle Jego przykazań i wypełnianie obywatelskich obowiązków, które są przecież służbą na rzecz dobra większego.

Marek Stankiewicz