Przewodnik po Biblii – część CCLIV
Księga Amosa (cz. I)
Amos był człowiekiem świeckim, pasterzem i hodowcą drzew figowych. Pochodził z miasta Tekoa, ok. 20 km na południe od Jerozolimy, na krawędzi Pustyni Judzkiej. Bóg posłał go jako swego proroka do Królestwa Północnego (Izrael). Jego bazą było centrum religijne w Betel, gdzie Jeroboam I wzniósł posąg cielca, kiedy naród podzielił się na dwa rywalizujące ze sobą królestwa. Amos żył w czasach Jeroboama II (793-753 r. przed Chr.), którego rządy były dla Izraela babim latem jego pomyślności i wpływów. Naród był bogaty, ale zdemoralizowany. Misją proroka było demaskowanie społecznego i religijnego zepsucia i ostrzeganie przed rychłym sądem Bożym. Ludzie byli jednak głusi na jego głos, tak jak byli głusi na głos współczesnego mu Ozeasza. „Kapelan” króla kazał Amosowi wracać do Judy (7, 10nn.). 30 lat po śmierci Jeroboama Asyryjczycy zniszczyli Samarię i uprowadzili ludność. Izrael przestał istnieć. Ale słowo Amosa skierowane jest do każdego narodu, który znajduje się w sytuacji podobnej do Izraela. Wystarczy tylko uwspółcześnić język, żeby przekonać się o aktualności mów proroka.
1-2, 5 Mowy przeciw sąsiadom Izraela
Prorok potępia kolejno: Syrię, Filisteę, Tyr, Edom, Ammon, Moab i Judę. Ich występki są rozliczne (formuła: „z powodu trzech… z powodu czterech” wskazuje na niewyczerpaną liczbę). Bóg oskarża je o zbrodnie przeciwko ludzkości. Tylko Juda jest sądzona z powodu przekroczenia Prawa Bożego. Syryjczycy są winni niepohamowanego okrucieństwa (za przetoczenie podbitych gwoździami sań młockarskich po ciałach jeńców, 3); Filistyni – sprzedaży swoich bliźnich. Tyr i Edom przekroczyli prawa pokrewieństwa. Ammonici popełniają zbrodnie tylko po to, aby powiększyć swoje terytorium. Moab, profanując szczątki zmarłych, pogwałcił jedno z najstarszych, najbardziej uniwersalnych i niepisanych praw. Bóg ukarze wszystkich i każdego z osobna.
Chazael, Ben-Hadad (1, 4): królowie Syrii. Chazael wstąpił na tron w czasach Elizeusza i założył dynastię.
Kir (5): miejsce pochodzenia Syryjczyków
Gaza, Aszdod, Aszkelon, Ekron (6-8): cztery z pośród pięciu miast filistyńskich.
Brata swego (11): Edom i Izrael byli potomkami dwóch braci, Ezawa i Jakuba.
Rabba (14): stolica Ammonitów; dzisiejszy Amman, stolica Jordanii.
(„Przewodnik po Biblii”, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 1997 r.)