Przewodnik po Biblii – część CCLXVI

Księga Mądrości (druga część)

To wszystko autor przedstawia w zwięzłej formie w trzech częściach:

1. Mądrość jako norma życia, 1,1-6,21. „Mądrość przedstawia się jako duch, który pochodzi od Boga, ale który staje się tak bliski człowiekowi, jak on sam jest blisko samemu sobie” (A. Lefébre). Dlatego trzeba jej szukać, założywszy, że ona sama wychodzi na spotkanie tego, kto jej pragnie. Znaleźć ją to znaleźć życie, to być w zgodzie z Bogiem, który stworzył człowieka nieśmiertelnym; oddalić się od niej to wyjść na spotkanie śmierci (1,1-16). Rozumowanie tego, kto nie lubi mądrości, jest nacechowane głupotą, ponieważ nie zna planów Boga i nie ma nadziei (2,1-24). Miłośnicy mądrości zaś, sprawiedliwi, są w ręku Boga na życie i na śmierć, ponieważ są pełni nadziei, a jeżeli nawet umierają młodo, to dlatego, że Bóg chce im oszczędzić niesprawiedliwości i znalazł ich godnymi siebie. Ci, co nie mają potomstwa na ziemi, otrzymują „dział pełen radości w Świątyni Pańskiej”, to znaczy w niebie, w królestwie miłości; a także na ziemi dzięki ich życiu w cnocie, będzie zachowana o nich wieczna pamięć (3,1-4,19). Dopiero na końcu okaże się, kto miał słuszność: bezbożni, odrzucający mądrość, czy sprawiedliwi, którzy pozwolili, żeby nimi kierowała. Ci pierwsi będą musieli uznać swoją głupotę (4,20-5,14), natomiast ci drudzy będą żyli na wieki, ponieważ ich zapłata jest w Panu (5,15-23).

Ta pierwsza część kończy się tak, jak się rozpoczyna, wezwaniem do szukania mądrości (6,1-21).

2. Przedstawienie mądrości samej w sobie, 6,22-9,18. Tutaj ta fascynująca księga osiąga punkt kulminacyjny, mówiąc, „czym jest Mądrość i jak się zrodziła… od początku stworzenia” (6,22). Salomon, który był człowiekiem jak każdy inny, miłował mądrość ponad wszystko i nie ustawał w modlitwie do Boga, żeby udzielił mu daru mądrości (7,1-16). Bóg wysłuchał prośby Salomona, który dzięki temu mógł poznać cuda stworzenia (7,17-21), samą naturę mądrości (dwadzieścia jeden przymiotów!), nauczycielki wszelkiej wiedzy i cnoty, doradczyni i pocieszycielki, najcenniejszego daru Boga (8,2-21), o który prosi słowami pięknej modlitwy (9,1-18).

Nauka o mądrości wyłożona w Starym Testamencie osiąga tutaj swój kulminacyjny: jest jeszcze rozumiana jako przymiot Boga, ale już mówi się o jej Bożym pochodzeniu i Bożej naturze, jest przedstawiona jako odrębna osoba o własnej zasadzie życia, zasiadająca na tronie obok Boga, mająca tę samą doskonałość i tę samą nieśmiertelność (7,22-26); mądrość działa zarówno w akcie stworzenia jak i w podtrzymywaniu w istnieniu wszystkich rzeczy (7,21.27; 8,1.6; 9,9); przyczynia się do utrwalenia właściwych stosunków między ludźmi, opartych na miłości jako normie życia (8,7n; 9,9.13.16).

3. Mądrość działająca w historii zbawienia, 10,1-19,22: w historii początków (10,1-4), w życiu patriarchów (10,5-14) i w Wyjściu (10,15-11,5). Wersety 11,6-19,21, głoszące pochwałę monoteizmu wobec głupoty bałwochwalstwa, ukazują miłość Boga do swojego narodu, który mądrze prowadzi poprzez historię aż do osiągnięcia celu, jaki dla niego przeznaczył.

„Centralne miejsce wyznaczone mądrości w historii zbawienia przygotowuje objawienie Chrystusa, centrum i cel samej historii w fazach przygotowania, realizacji i aktualizacji, aż do ostatecznego nastania królestwa Ojca” (M. Conti).

(„Przewodnik po Biblii”, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 1997 r.)