2, 6-16 Występki Izraela

Inni prorocy głosili, że głównym grzechem Izraela jest odwrócenie się od Boga i oddawanie czci bożkom. Amos podkreśla natomiast upadek moralny i społeczny, który był konsekwencją porzucenia Boga. Żydzi stali się twardzi i cyniczni w stosunkach z innymi; młodzi i starzy korzystają z usług świątynnych prostytutek i szydzą z rzeczników Boga. Nikt nie uniknie kary Bożej.

w. 8: Prawo, kierujące się względami humanitarnymi, nakazywało zwracać zastawione ubrania przed zapadnięciem nocy (Wj 22, 26-27).

Amoryci (9): tutaj globalne określenie pierwotnych mieszkańców Kanaanu.

Nazirejczycy (11): mężczyźni poświęceni Bogu na mocy specjalnego ślubu, który obejmował też wyrzeczenie się picia wina.

Wozowy walec (13): prawdopodobnie sanie młockarskie.

 3 Kara

Izrael złamał przymierze z Bogiem i musi ponieść karę. Przyczyna pociąga za sobą skutek (jak w przykładach podanych w w. 3-6). Bóg powiedział, a teraz zacznie działać. Po pięknej Samarii z jej wielkimi domami z kamienia i wspaniałymi dekoracjami z kości słoniowej pozostanie nikły ślad, który ma tylko przypominać, że kiedyś istniało to miasto. Bóg zniszczy symbole wypaczonej religii w Betel (w. 14).

4 Bóg ostrzega

Lubujące się w luksusie kobiety Samarii („krowy Baszanu”), żyjące kosztem biednych, będą wleczone na hakach. (Asyryjczycy rzeczywiście tak traktowali jeńców.) Ludzie gnębili bliźnich i jednocześnie zachowywali pozory religijności (4-5). Ale religia sprowadzona do roli „polisy ubezpieczeniowej” jest kpiną z prawdziwej religii (zob. Jk 1, 26-27). Bóg zsyłając na Izraelitów głód, suszę, śmierć i zarazę pokazywał im dokąd zmierzają, ale na próżno.

5 „Szukajcie mnie, a żyć będziecie”

Po lamentacji (1-3) następuje apel. Bóg wzywa swój lud, żeby Go szukali, bo wtedy ocalą życie. Nie chodzi o składanie jeszcze więcej ofiar w sprofanowanych sanktuariach narodowych (5, 21-23.25-26), ale o odnowione życie, powrót do Bożych norm sprawiedliwości i postępowania w życiu publicznym i prywatnym. W przeciwnym razie, „dzień Pański” (18nn.), w którym, jak oczekują Izraelici, wejdą do chwały Boga i zobaczą klęskę swoich wrogów, będzie straszliwym dniem ich potępienia przez Boga.

Brama (10): brama miejska była miejscem, gdzie załatwiano interesy i wymierzano sprawiedliwość.

Józef (15): Efraim i Manasses (potomkowie dwóch synów Józefa) – główne pokolenie Królestwa Północnego.

w. 25: Sens chyba taki: ”Czy były to jedyne ofiary, jakie mi składacie…? Czy nie należały do nich jeszcze prawe życie i posłuszeństwo?”

Sikkut, Kijjuna (26): bóstwa asyryjskie związane z planetą Saturn.

(„Przewodnik po Biblii”, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 1997 r.)