Sofoniasz  prorokował za króla Jozjasza (640-609 r. przed Chr.), kiedy swoją działalność rozpoczynał Jeremiasz. Sądząc po jego surowych wypowiedziach, księga została napisana jeszcze przed wprowadzeniem w życie reformy Jozjasza w 621 r., którą zainicjowało odkrycie księgi Prawa w świątyni. Dwaj poprzedni królowie, Manasses i Amon, doprowadzili religię i moralność narodu do ostatecznego upadku. Wydaje się, że Sofoniasz był potomkiem króla Ezechiasza, który panował w czasach Izajasza, około 70 lat wcześniej.

1 Wielki i straszny dzień sądu

W powszechnym mniemaniu „dzień Pański” miał przynieść niewypowiedziane szczęście całemu ludowi Bożemu, a zniszczenie jego wrogom. Żyjący przed Sofoniaszem Amos ostrzegał, że owego dnia zostanie ukarane wszelkie zło i że będzie to czarny dzień dla wielu mieszkańców Izraela. Sofoniasz głosi to samo Judzie. Bliski jest dzień, w którym wszyscy winni bałwochwalstwa (4-6), gwałtu i oszustwa (9), grzeszni i obojętni (12) zostaną oddzieleni i skazani na zagładę (taki jest sens w. 7). Ich lament będzie słyszany w całym mieście Jerozolimie (10-11).

Baal (4): kananejski bóg płodności, którego kult obejmował rozwiązłość seksualną i prostytucję.

Milkom (5): narodowy bóg Ammonitów.

Zastygłych na swoich drożdżach (12): obraz zaczerpnięty z produkcji wina; jeden z jej sekretów polega na tym, żeby nie dopuścić do utworzenia się osadu.

2 Sąd nad narodami

Jedyną nadzieją dla ludu Bożego jest: szukać Boga i zacząć żyć zgodnie z Jego normami. Jeżeli tego nie uczynią podzielą los otaczających ich narodów: Filistei (4-7) na zachodzie; Moabu i Ammonu (8-11) na wschodzie; Etiopii (Kuszyci) (12) na południu; Asyrii (13-15) na północy.

Gaza, Aszkelon, Aszdod, Ekron (4): cztery pozostałe filistyńskie miasta-państwa.

Kreteńczycy (5): Filistyni, którzy pochodzą z Krety.

Sodoma, Gomora (9): miasta na południowym krańcu Morza Martwego, zniszczone przez Boga za niemoralność (Rdz 19).

 Etiopczycy/Kuszyci (12): Sudańczycy; w owym czasie rządząca dynastia w Egipcie.

Niniwa (13): stolica Asyrii

3 Potępienie Jerozolimy; ocalenie reszty

Miasto (1-7) to oczywiście Jerozolima. Proces zepsucia, począwszy od buntu przeciw Bogu i wypaczania religii, przeniknął do każdej warstwy społeczeństwa. W końcu Bóg nie miał innego wyboru niż zniszczyć miasto – ale nie całkowicie. Sofoniasz mówił już o „reszcie” (2.7.9). Teraz bardziej szczegółowo przedstawia plan Boga wobec pokornej, wiernej reszty, która przetrwa, kiedy zostanie wykorzeniona wszelka ludzka pycha. Jest to powód do wielkiej radości. Bóg jest pośrodku swojego ludu i wszystkich obdarzy swoją miłością, przemieni ich w lud o „czystych wargach” (9.13). Wśród radosnych pieśni Bóg poprowadzi swój lud do ojczyzny i przywróci mu swoją łaskę. Wszystkie narody świata będą uczestniczyły w tej radości (9).

(„Przewodnik po Biblii”, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 1997 r.)