5-7 Kazanie na Górze; Status ucznia

Zob. też Łk 6, 20-49. „Kazanie” jest pierwszą i najdłuższą z pięciu części, w których Mateusz przedstawia naukę Pana. Jezus mówi swoim słuchaczom, jak powinni żyć: nie tylko zachowywać nakazane przepisy, ale powinni zmienić swoje postawy i mentalności. Niezwykłe jest to, że stawiając przed ludźmi pozornie niemożliwy do zrealizowania ideał, Jezus dał im zdolność do życia nim.

5, 1-16 Prawdziwe szczęście

W Ośmiu Błogosławieństwach Jezus odwraca zwykły ideał ludzkiego szczęścia. W przeciwieństwie do powszechnej opinii prawdziwymi ludźmi sukcesu nie są ludzie ambitni, twardzi i despotyczni. Naprawdę szczęśliwi są ci, którzy uznają duchowe ubóstwo (w. 3) i uczą się polegać wyłącznie na Bogu. Wszystko inne jest konsekwencją takiej postawy. Ludzie pokorni, przebaczający, miłujący sprawiedliwość i wprowadzający pokój – oni wszyscy mogą być pewni swojej przyszłości. Właśnie oni tu i teraz, nadają smak życiu, chronią je przed zepsuciem, oświetlają drogę. W swoich czynach, słowach i reakcjach są dla innych odbiciem Boga.

5, 17-48 Dawne i nowe Prawo

Nic nie może znieść ani zmienić Prawa, które nadał Bóg za pośrednictwem Mojżesza. Prawo jest jednak normą minimum i zajmuje się tylko uczynkami, a nie myślami, które je poprzedzają. Jezus podaje pięć przykładów ukazujących, w jaki sposób zasady Pana należy interpretować na płaszczyźnie osobowej. Grzech ma swoje siedlisko w umyśle i woli. I właśnie stąd trzeba go wykorzenić. Normy nowego społeczeństwa – królestwa Bożego – są bardziej wymagające niż normy trybunału sądowego. Pięć norm postępowania: zabójstwo (21-26; Wj 20, 13); cudzołóstwo (27-32; Wj 20, 14); przysięga (33-37; Lb 30, 2; zob. też Mt 23, 16-22); prawo odwetu (38-42; Wj 21, 24); miłość bliźniego (43-48; Kpł 19, 18; zob. też Łk 10, 29-37).

Prawo i Prorocy (17): tzn. wszystkie przykazania Starego Testamentu. Biblia Hebrajska dzieliła się na trzy części: Prawo (Rdz do Pwt); Prorocy (wcześniejsi: Joz, Sdz, Sm, Krl; i późniejsi: wszyscy prorocy z wyjątkiem Daniela); i Pisma (reszta Starego Testamentu).

w. 22: Stopniowanie trudno zrozumiałe, chyba że „głupiec” (raka) rozumieć jako „apostata”: kto mówi o innym, że jest odrzucony przez Boga, naraża się na niebezpieczeństwo, że sam zostanie przez Niego odrzucony.

w. 23: Złożona ofiara nie ma żadnej wartości, jeżeli ofiarujący nie naprawił przedtem krzywdy wyrządzonej bliźniemu.

w. 31-32: W czasach Mojżesza żonę można było odprawić z błahego powodu. Prawo Mojżeszowe dawało jej pewne zabezpieczenie. Jezus odwołuje się do podstawowego znaczenia i celu małżeństwa. Związek między dwojgiem osób, które są „jednym ciałem”, jest nierozerwalny. Rozwód jest niedopuszczalny z wyjątkiem cudzołóstwa.

(„Przewodnik po Biblii”, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 1997 r.)