49, 1-6 Ammon

Ammon jest skazany za zajęcie terytorium Izraela, ale później odzyska wolność.

Milkom (1): bóg Ammonitów

Rabba (2): stolica; dzisiaj Amman, stolica Jordanii.

49, 7-22 Edom

Inne proroctwa: Iz 21, 11-12; Ab (który, jak się wydaje, zapożyczył pewne fragmenty od Jeremiasza).

Sąd nad Edomem będzie definitywny.

w. 18: Zob. Rdz 19.

49, 23-27 Damaszek

Zob. też Iz 17

Chamat, Arpad (23): Chamat w Syrii; Arpad, miasto na północ od Aleppo.

Ben Hadad (27): imię albo tytuł wielu królów syryjskich

49, 28-33 Kedar

Zgodnie z przepowiednią Nabuchodonozor rozgromił te plemiona koczownicze w 599 r. przed Chr.

Chasor (30): prawdopodobnie osiedle nomadów, nie miasto w północnej Galilei.

49, 34-39 Elam

Jeremiasz wypowiedział to proroctwo w 597 r. przed Chr. Przed upływem roku Elam, położony na wschód od Babilonu, został zaatakowany przez Nabuchodonozora.

50-51 Babilon

To dramatyczne i niezwykle sugestywnie przedstawione proroctwo było wysłane z delegacją, która udała się do Babilonu w czwartym roku panowania Sedecjasza, a na sześć lat przed upadkiem Jerozolimy. Zostało publicznie odczytane, a następnie wrzucone do Eufratu, aby pokazać jak sam Babilon będzie tonął przed oczami swojego zdobywcy (51, 59-64). Medowie (51, 11) zaleją Babilon z północy jak morze. Lud Boży jest ostrzeżony, żeby trzymał się w bezpiecznej odległości, kiedy to nastąpi. Cyrus, na czele armii Medów i Persów, podbił Babilon w 539 r. przed Chr. Bóg posłużył się Babilończykami, żeby ukarać swój lud (jak wcześniej Asyrią), ale nie mógł darować im grzesznej pychy. Bóg nie może tolerować zła i Jego sąd jest nieuchronny.

Bel, Merodak (Marduk) (50, 2): babilońskie bożki

50, 21: gra słów między dwiema nazwami babilońskich plemion: Meratajim i Pekod.

Pomstę za Jego świątynię (50, 28; 51, 11): Jeremiasz ogłosił to proroctwo przed zniszczeniem świątyni; ten akurat tekst został być może dodany po jej zniszczeniu w 587 r. przed Chr.

51, 27: Ararat we wschodniej Turcji; Minni w północno-zachodnim Iranie; Aszkenaz, Scytowie, na tym samym obszarze. Wszystkie były podporządkowane Medom.

Jego morze (51, 36): pomyślność i bezpieczeństwo Babilonu zależało od jego rozwiniętego systemu kanałów i jezior.

Serajasz (51, 59): brat Barucha (32, 12).

(„Przewodnik po Biblii”, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 1997 r.)