II Niedziela Adwentu (Mk 1, 1-8)

Liturgia słowa II Niedzieli Adwentu otwiera przed nami Ewangelię według św. Marka. Jest to „Dobra Nowina” (gr. euangelion), której zasadniczą treścią jest głoszenie królestwa Bożego i wzywanie do nawrócenia. Królestwo to już przyszło w osobie Jezusa Chrystusa, którego Jan Chrzciciel zapowiada. Teraz nastała właśnie pełnia czasu. Jest to ostatni rozdział historii zbawienia i świata. Dlatego trzeba się nawracać, przyjmując z wiarą Ewangelię. Trzeba poważnie potraktować wezwanie Jana Chrzciciela, które on, Boży posłaniec, dziś do nas kieruje.

Święty Jan Chrzciciel zostaje przedstawiony – przez cytat z proroków oraz przez swoje działanie o charakterze prorockim – jako łącznik między Starym i Nowym Przymierzem: jest ostatnim z proroków i pierwszym ze świadków Chrystusa. Być może ewangelista wspomina Izajasza jako najważniejszego z proroków, którzy głosili czasy mesjańskie, chociaż cytat (w. 2-3) rozpoczyna się od słów z Ml 3, 1, po których następuje przywołanie Iz 40, 3. W każdym razie tekst ten wskazuje, że ST rozumiany w świetle Chrystusa jest Ewangelią: „Ewangelia to przede wszystkim Ewangelia Jezusa Chrystusa, który jest głową ciała całego ludu istot zbawionych […]. Początkiem Ewangelii jest zatem albo cały Stary Testament, którego symbolem staje się Jan Chrzciciel, albo też – ze względu na ścisły związek obydwu Testamentów – jest nim zakończenie Starego Testamentu, które się ujawniło w Janie […]. Dziwię się zatem, dlaczego heretycy, nie przekonani przez powyższe stwierdzenie, wiążą obydwa Testamenty z dwoma różnymi istotami boskimi” (Orygenes, Komentarz do Ewangelii według św. Jana 1, 13, 79-82). Opis surowego życia Jana Chrzciciela (w. 4-6) jest zgodny z treścią jego nauczania: aby przyjąć Mesjasza, należy się oczyścić. Jan ukazuje wielkość Jezusa jako Mesjasza, gdy uznaje się za niegodnego, by rozwiązać rzemyk u Jego sandałów (w.7). Mając na uwadze, że czynność tę uważano za tak upokarzającą, iż zabronione było jej wymaganie od niewolnika żydowskiego, łatwiej jest zrozumieć, sugestywność słów Jana Chrzciciela.

Pisząc o Janie, ewangelista wspomina przede wszystkim o jego nauczaniu. Jan Chrzciciel „głosił” (w. 4) chrzest nawrócenia, a także „głosił” nadejście Jezusa, jako kogoś „mocniejszego od niego” (w. 7), kto będzie chrzcić „Duchem Świętym”. Chrzest Janowy zakładał faktycznie uznanie własnej grzeszności – „wyznając swoje grzechy” (w. 5) – ponieważ to właśnie oznaczał. Takie wyznanie grzechów różni się od chrześcijańskiego sakramentu pokuty. Było ono jednak miłe Bogu, gdyż było znakiem wewnętrznej skruchy i przynosiło godny owoc nawrócenia (por. Mt 3, 7-10; Łk 3, 7-9). „Chrzest Janowy nie tyle odpuszczał grzechy, ile był chrztem pokuty na odpuszczenie grzechów, to znaczy na przyszłe odpuszczenie grzechów, które dokona się później przez uświęcenie Chrystusa […]. Żadnego chrztu nie można nazwać doskonałym, jeśli nie jest zanurzeniem w krzyżu i zmartwychwstaniu Chrystusa” (św. Hieronim, Dialog przeciw Lucyferianom 7; BN, komentarz do Mk 1, 1-8).

Czas, który teraz przeżywamy, jest wyrazem Bożego miłosierdzia i łaski, jest darem Boga, na który trzeba odpowiedzieć przez radykalny zwrot w stronę Ewangelii, która jako jedyna jest „Dobrą Nowiną” na życie wieczne, bo Ewangelia to Jezus Chrystus, w którym mamy przebaczenie i odpuszczenie grzechów!

Marek Stankiewicz