Już wieczór wigilijny wprowadza nas w misterium świąt Narodzenia Pańskiego: Poprzedzona modlitwą i łamaniem się opłatkiem uroczysta kolacja w rodzinnym gronie, śpiew kolęd, obdarowywanie się prezentami i oczekiwanie na ten najważniejszy moment – na „pasterkę” – Mszę św. w nocy, podczas której proklamowana jest Ewangelia o narodzeniu Jezusa, Zbawiciela świata (Łk 2, 1-14). Widzimy zatłoczone Betlejem, brzemienną Maryję, zatroskanego Józefa, który poszukuje schronienia dla swojej rodziny i kierujemy wzrok wiary na Niemowlę owinięte w pieluszki i leżące  w żłobie (w. 12). Adorując Dzieciątko razem z aniołami wielbimy Boga i dziękujemy za dar Zbawiciela.

Ale jakże inny obraz przedstawia Ewangelia Mszy św. odprawianej w dzień. Św. Jan ewangelista w prologu do swej Ewangelii (J 1, 1-18) wprowadza nas od razu w głąb tajemnicy Logosu – Słowa, które stało się ciałem i zamieszkało wśród nas.

Prolog Ewangelii i jednocześnie hymn wychwalający Chrystusa. Fragment ten porusza ważne tematy, które będą rozwinięte w narracji ewangelicznej. Jezus jest odwiecznym Słowem Boga (wyrazem Jego myśli), które posłane na świat przekazuje ludziom za pośrednictwem swoich słów i czynów prawdę o Bogu i sobie (por. np. 8, 31; 10, 29; 14, 6-13) oraz życie boskie, czyli wieczne (por. np. 3, 16; 5, 26; 6, 35; 11, 25; 15, 5). Wszystkie wyobrażenia o Bogu, które mieli ludzie, były niedoskonałe, gdyż uwzględniały jedynie chwałę Bożą, tzn. blask Jego wielkości. Kiedy jednak nadeszła pełnia czasów, objawienie Boga dokonało się za pośrednictwem człowieczeństwa Jezusa, gdyż On jest widzialnym obrazem Boga niewidzialnego (por. Kol 1, 15), najwyższym objawieniem Boga na tym świecie. Jezus zapewnia: „Kto Mnie widzi, widzi także i Ojca” (14, 9). „Przez to objawienie najgłębsza prawda zarówno o Bogu, jak i o zbawieniu ludzi jaśnieje dla nas w Chrystusie, który jest zarazem pośrednikiem i pełnią całego Objawienia” (II Sobór Watykański, Dei Verbum 2). […] Jako hymn na cześć Jezusa Chrystusa wersety te głoszą bóstwo i wieczność Słowa (w. 1), Jego uczestnictwo w dziele stworzenia (w. 3), Jego szczególne działanie polegające na wewnętrznym oświecaniu bytów rozumnych (w. 4-5), Jego przyjście na ziemię i odrzucenie Go przez świat (w. 9-11), dary, których udziela przyjmującym Go (w. 12-13), słabość, przez którą – gdy zamieszkało wśród nas – objawiła się Jego boska chwała (w. 14), oraz zbawcze miłosierdzie Boga, które On sam może dać nam poznać (w. 16-18). […] W w. 14 zwięźle wyrażona jest niezgłębiona rzeczywistość wcielenia. Greckie słowo użyte przez św. Jana, odpowiadające naszemu „zamieszkać”, etymologicznie znaczy „rozbić namiot”. Przywołuje więc Namiot Spotkania z czasów wyjścia, w którym Pan ukazywał swoją obecność pośród ludu Izraela w pewnych znakach swojej chwały, takich jak obłok spoczywający na namiocie (por. Wj 25, 8; 40, 34-35). Poza tym w ST jest zapowiedziane, że Bóg, a w szczególności Jego Mądrość, „zamieszka pośród ludu” (por. Syr. 24, 8; Jr 7, 3; Ez 43, 9 itd.). W tym zamieszkaniu wcielonego Syna Bożego pośród ludzi wypełnia się również obietnica Izajasza dotycząca Emmanuela, czyli „Boga z nami” (Iz 7, 14; por. Mt 1, 23). Dlatego kiedy czytamy te słowa Ewangelii z pobożnym podziwem bądź odmawiamy modlitwę „Anioł Pański”, mamy okazję uczynić głęboki, pełen wdzięczności akt wiary i uwielbić najświętsze człowieczeństwo Pana Jezusa, który przez swoje wcielenie dał nam możliwość stania się dziećmi Bożymi. „Syn Boży stał się człowiekiem, aby synowie ludzcy, dzieci Adama stali się dziećmi Boga” (św. Atanazy, De Inacarnatione contra Apollinarium 8).

„Zjednoczenie Chrystusa z człowiekiem jest mocą i źródłem mocy wedle tego, co tak zwięźle wypowiedział w prologu swej Ewangelii św. Jan: Słowo wszystkim tym […], którzy Je przyjęli, dało moc, aby się stali synami Bożymi (J 1, 12). Jest to moc wewnętrznie przemieniająca człowieka, zasada nowego życia, które nie niszczeje i nie przemija, ale trwa ku żywotowi wiecznemu (por. J 4, 14)” (św. Jan Paweł II, Redemptor hominis 18). To znaczy, że przez synostwo Boże, które staje się naszym udziałem dzięki zjednoczeniu z Chrystusem przez chrzest, możemy rzeczywiście i w sposób nadprzyrodzony uczestniczyć w życiu Boga (por. 2P 1, 4) – zostaliśmy wprowadzeni w wewnętrzne życie Trójcy.

„Łaska i prawda” (w. 14) są synonimami dobroci i wierności – atrybutów, które w ST są nieustannie odnoszone do Boga (por. Wj 34, 6; Ps 117 [116]; 136 [135]; Oz 2, 16-22 itd.). „Łaskę po łasce” (w. 16) można rozumieć jako zastąpienie zbawczej ekonomii ST nową ekonomią łaski, którą przyniósł   Chrystus. Może to również wskazywać wielką obfitość darów udzielanych przez Jezusa: do jednych łask dodawane są następne, a wszystkie wypływają z niewyczerpanego źródła – Chrystusa, którego pełnia łaski nigdy się nie kończy (BN, komentarz do J 1, 1-18).

Adorując Dzieciątko Jezus trwamy wobec Tajemnicy, na którą Ewangelia rzuca światło pozwalające przeniknąć człowieczeństwo Maleńkiego. Słowo Boga, na które patrzysz, dla ciebie stało się ciałem, dla ciebie zostało ukrzyżowane, dla ciebie poniosło śmierć na krzyżu i trzeciego dnia zmartwychwstało. Taki jest właśnie Bóg: Wszechmocny i miłosierny, pełen łaski dla wszystkich, którzy Mu ufają. Święta Bożego Narodzenia to czas dany nam po raz kolejny nie tylko ku naszej radości, ale przede wszystkim ku naszemu nawróceniu, powrotowi do Tego, który z miłości do nas stał się człowiekiem, przyjęcia z wiarą Daru: „Ukazała się bowiem łaska Boga, która niesie zbawienie wszystkim ludziom i poucza nas, abyśmy wyrzekłszy się bezbożności i żądz światowych rozumnie i sprawiedliwie, i pobożnie żyli na tym świecie, oczekując błogosławionej nadziei i objawienia się chwały wielkiego Boga i Zbawiciela naszego, Jezusa Chrystusa” (Tt 2, 11-13).

Marek Stankiewicz